İçselleştirilmiş Homofobinin Etkileri

İçselleştirilmiş homofobinin eşcinsellerin ruh ve beden sağlığı üzerinde çok yıkıcı etkileri olabilir. Eşcinselliğin toplum tarafından kabul edilmemesinin, ötekileştirilmesinin ve kınanmasının kişinin ruhsal gelişim dönemlerinde zararlı ve patolojik etkileri vardır.

Eşcinsellerin sağlığına yönelik tehditler; güvensizlik, yalnızlık, yakın ilişkilerde zorlanma, cinsel bozukluklar, güvensiz seks, ev içi şiddet, HIV pozitif eşcinsellerin hastalıklarını görmezlikten gelen tutumları, alkolizm, uyuşturucu madde kullanımı, düzensiz beslenme, intihar,suçluluk duygusu, utanç ve kendine fazla saygı duymamasıdır. Bunun sonucunda eşcinseller eksik bir yaşam sürdükleri hissine kapılırlar. Özellikle kişinin yaşadıklarından utanç duyması depresyona girmesine, kimlik bunalımı yaşamasına, özsaygısını kaybetmesine, kendilik bütünlüğünü sarsmasına ve süperego işlevlerinde bozukluklara yol açabilir. Ayrıca bu sıkıntıları yaşayan eşcinsellerin başta AİDS olmak üzere cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmaya kayıtsız kalma ya da bu hastalıkları tamamen görmezlikten gelme gibi bilinçdışı yapılan kendi kendini yıkıcı bir tutuma girmeleri sık rastlanan bir durumdur. Çünkü çok yoğun bir stres altında yaşamak derin ego’nun savunma mekanizmalarından biri olan somutlaştırmayı aktifleştirebilir. Bilinçdışı günahkarlık ve suçluluk duyguları, eşcinsellerde somutlaştırma savunma mekanizmasıyla zamanla mide ülseri, yüksek tansiyon, migren, beyin kanaması, kalp krizi, kabızlık, kalın bağırsak iltihapları, astım, kas ve eklem ağrılarına yol açabilir. Birçok eşcinsel mutlu ve huzurlu olabilmek için eşcinselliği kabul ettiğine dair kendi kendini ikna etmeye çalışır ama bazen de çok güçlü bir biçimde, içlerinde barındırdıkları derin homofobik bir parçayı korumayı sürdürerek eşcinselliği ret ederler. İşin ironik tarafı ise eşcinsellerin birçoğu bu duygu, tutum ve davranışlarının homofobik nedenlerinin bilincinde değillerdir. Çünkü içselleştirilmiş homofobi kendini çok çeşitli biçimlerde gösterebilir:

EŞCİNSEL GETTOLAŞMA VE KENDİ KENDİNİ TECRİT ETME

Eşcinsellerin birçoğu heteroseksüellik üzerine kurulu olan topluma karşı bir yabancılık hissederler, damgalanmamak için gizlenirler ve kendilerini oldukları gibi kabul eden arkadaşlarının birlikte bulundukları mekânlara sığınırlar. Bir nevi gettolar yaratırlar, kendilerini tecrit ederler. Bu aslında toplumun değil eşcinsellerin kendilerini damgalamasıdır. Farkında olmadan topluma; “Biz farklıyız, bizi bizden başka kimse anlayamaz, biz bizle yaşayabiliriz, siz bizi anlamazsınız, biz sizin yüzünüzden buradayız, biz normal olmayan bir yaşam yaşıyoruz, biz sizin sosyal normlarınızdan saptık” gibi mesajlar verirler. Bu üstü kapalı mesajlar toplumun ötekileştirmesini arttırmaktan öteye geçmez. Ayrıca gerçek olmayan eşcinseller, bu gettolarda eşcinsel kimlikle daha çok bütünleşerek ve davranışçı öğrenmelerle daha çok eşcinsel özdeşimler kurarak kendi iç huzurlarını daha derinden bozarlar, suçluluk, günahkârlık ve pişmanlıkla dolu bir hayat yaşamaya mahkûm olurlar.

UTANMA

Bazı eşcinseller diğer eşcinsellerin yaptıkları veya yaptıklarına inandıkları ya da yapmaya kendilerini zorladıkları normal şekilde davranmayı başaramazlar. Wright’a göre; kendi eksikliğini saklamak isteyen kişi, diğerlerinde cinsel tercihlerini ortaya koyan stereotip davranışları fark edecektir. Ayrıca eksikliği herkese gösteren bu tür davranışlar için öfke hissetmesi de olağandır. Çünkü kişi kendi eksikliğini saklama isteğiyle diğerlerinin de aynı şeyi yapmasını arzu eder. Kendilerini kısmen ya da tamamen saklamaya çalışan ve utanma duygusunun ön planda olduğu bu kişiler eşcinsel kimliklerini açık etmiş diğer eşcinselleri gördüklerinde rahatsız olurlar, öfkelenirler ve suçluluk duygularıyla çok eleştirel olabilirler.

ÖFKE

Toplumun baskısı sonucu meydana gelen damgalanma ve utanma karşısında bazı eşcinsellerde derin bir öfke meydana çıkar. İçselleştirilmiş homofobi sonucunda kişi kendi kendini yiyip bitiren bir sürece girebilir. Bu süreçte meydana gelen öfke en çok eşcinselliğin karikatürleştirilmesine ve teşhir edilmesine yönelir. Bu durum yani karikatürleştirmeye karşı eşcinsellerin duyduğu nefret eşcinsel kimliğin kararsızlığına kesin bir kanıttır.

UMUTSUZLUK

İçselleştirilmiş homofobisi olan eşcinseller; gizliliğe ya da doğrudan doğruya toplumsal izolasyona meyillidir ve gelecekle ilgi güzel hayalleri yoktur. Günübirlik ilişkiler yaşama eğiliminde olan bu kişiler çeşitli bahanelerle ilişkiyi bitirme taraftarıdırlar. Eşcinsel ilişkilerin geçici ve kırılgan olduğunu ve kolayca bittiğini iddia eden bu kişiler eşcinsel sevgi oluşumunu sınırlandırdıkları için genellikle gelecek için de umutsuzdurlar.

TERK EDİLME KORKUSU

Bazı istanbul travestileri partnerlerinin kendi bağımsızlıklarını, bireysel var oluşlarını veya kısa dönemler için bile olsa ayrılma ihtiyaçlarını, terk edilme korkuları yüzünden, hatalı bir şekilde aşk ve sevgi eksikliği olarak yorumlama eğiliminde olurlar. Bunun ardında terk edilme korkuları kadar içselleştirilmiş homofobiye bağlı kişinin kendine karşı nefret ve utanç duyguları beslemesi de yatabilir. Suçluluk duygusu, kendinden utanma ve nefret etme ilişkilerde güven oluşumunu imkânsız kılabilir ve kişi kendi partnerine bilinçdışı olarak içindeki nefreti yansıtabilir. Bu durumda eşcinseller sağlıklı ve uzun süreli bir duygusal ilişki kurma şanslarını da zora sokarlar veya partnerlerinden sevgi dilenirler, aşırı derecede ilgi talep ederler ve partnerlerini bunaltabilirler. Çünkü hiçbir partner uzun vadeli olarak böylesine ağır bir duygusal yükümlülüğü kaldıramaz, boğulur ve kaçar. Dolayısıyla partnerin kaçma emareleri göstermesi ilişkide şüphecilik, kıskançlık, saplantı, öfke patlamaları ve güven eksikliği şeklinde yansımalarını bulur.

GİZLENME

Erkek egemen bir toplumda eşcinsellik toplumdan dışlanma nedenidir. Çünkü toplumda var olmak, saygınlığın devam etmesi ve geçim için işe muhtaç olma toplumdan dışlanmayı göze alamamak için yeterli bahanelerdir. Ayrıca birçok eşcinsel çok yanlış bir şekilde bilinçdışı ve otomatik olarak kendi var oluşlarının sevgiyi, saygıyı ve onaylanmayı hak etmediğine kanaat getirirler. Kendilerine güvenleri yoktur, sürekli bir şüphe içindedirler ve şüphelerini doğrulayacak kişilerden de uzak durmaya çalışırlar. Bu nedenle de kişisel, sosyal ve ailesel bedelleri ödememek için gizlenirler ve damgalanan, utanç verici bir şey olarak algıladıkları eşcinsel yaşam sırlarının ortaya çıkmasından çok korkarlar. Ayrıca eşcinselliklerinden dolayı ailenin ve toplumun onlara daha az saygı gösterecekleri endişeleri, sosyalleşmelerine de zarar verir, daha az toplum içine girerler, daha çok kendilerini özel mekânlarda göstermeyi tercih ederler. Bu da iç sıkıntılarını, depresyonlarını ve diğer negatif duygularını arttırır.

KENDİNİ TOPLUMDAN DIŞLAMA

Travesti kimliğin toplumsal alana sokulması kolay bir durum değildir ve bu yüzden eşcinsellerin bir kısmı, eşcinselliği sadece özel hayatlarında yaşarlar, dışarıdan anlaşılabilecek davranış ve tutumlardan uzak dururlar. Bu aslında çok yanlış bir durum değildir, ancak abartıldığında, değersizlik duyguları depreştirdiğinde ve özgüvenleri zedelemeye başladığında sorun teşkil edebilir. Zamanla eşcinselliğe zorunlu ev hapsi uygulaması, eşcinsel kişinin kendini toplumdan dışlamasına ve iç ruhsal çatışmasının artmasına yol açabilir. Gerçekte eşcinsel olsun veya olmasın, her birey yaşadığı toplumun değer yargılarına saygı duymalıdır, özel hayatın mahremiyetini zedelememelidir.

DAYANIŞMANIN YOKLUĞU YA DA YETERSİZLİĞİ

Eşcinsellik karşıtı toplumsal baskı nedeniyle, eşcinseller arasında birlik, dayanışma ve destekleme çoğu zaman yetersizdir. 8-PASİF KALMA Bazı eşcinseller, kendilerinin ya da diğer arkadaşlarının maruz kaldığı baskıya veya şiddete tepki vermezler ve bilinçdışı olarak kendilerini ezen toplumsal yargının haklı bir gerekçesinin olduğuna inanırlar. Bu durumda iç sıkıntısı, daralma, korku, endişe, kaygı, yoğun güvensizlik, acizlik, incinme, başkalarına karşı güvensizlik, günahkarlık ve suçluluk duyguları meydana gelir ve kişi kendini toplumdan izole edebilir. Sonuç olarak eşcinsellerin baskı ve şiddet karşısında 3 yolu vardır. Bunlar; tarafsız kalma, “hayır” deme (sembolik olarak kimliğini açıklamaya eşdeğerdir) ve alt statüyü kabullenmek (kendini aşağı olarak algılamayı onaylamak anlamına gelir) şeklinde sıralanabilir.

GÜNÜBİRLİK İLİŞKİLER YAŞAMA

Birçok eşcinsel yakın duygusal ilişkiler kurmada zorlanır, kısa süreli, sevgiden, ciddiyetten ve ruhsal tatminden uzak ilişkiler yaşama eğiliminde olur. Çünkü eşcinseller çocukluklarından beri yaşadıkları toplumun değer yargıları nedeniyle, sürekli olarak eşcinselliğin aşağılandığı cümlelere maruz kalırlar ve homofobiyi içselleştirirler. Bilinçdışı olarak eşcinsel ilişkilerin yanlış olduğunu, eşcinsel çiftler arasında derin bir sevginin veya aşkın olamayacağını, eşcinsellerin hayatlarının mutsuzluğa, yalnızlığa, dışlanmaya, aşağılanmaya ve yoksunluğa mahkûm olduğunu öğrenirler. Bu nedenlerden dolayı da eşcinsel kişiler içten içe kendilerine sevgiyi yasaklarlar, beraber yaşama tercihinden kaçınırlar, eşcinsel aşkları meşru kabul etmezler, yokmuş gibi davranırlar ya da aşkı sadece cinsel birleşmeye indirgerler. Ancak gerçek eşcinseller için aşk ilişkileri ve sevgi bağının kurulması içselleştirilmiş homofobinin aşılmasında ve cinsel kimliğin netleşmesinde çok önemli bir yer tutar. Çünkü gerçek eşcinseller için aşk ve sevgi bağı; tek eşliliği, beraber yaşamayı, özgüveni, huzuru ve mutluluğu getirebilir.

BİSEKSÜELLİK

Türk toplumunda biseksüellik çok yanlış bir şekilde eşcinsel olmanın ilk adımı olarak algılanıyor ve biseksüeller “kafası karışmış veya henüz bir cinsel kimliğe tutunamamış” kişiler olarak görülüyor. İçselleştirilmiş homofobi nedeniyle bazı eşcinseller biseksüel olmayı isteyebiliyor veya zamanla biseksüelliği öğrenebiliyorlar. Hatta zamanla bir kadın veya bir erkek bedeninin çok da farklı olmadığını görmeye başlıyorlar. Çünkü biseksüelliğin çok güzel yanları vardır; toplum içinde saklanmaları daha kolaydır, insanları anlamakta çok zorluk çekmezler ve bir olaya birkaç farklı açıdan çok daha rahat bir şekilde bakabilirler. Yapılan çalışmalar biseksüellerin eşcinsellere göre daha yüksek oranda içselleştirilmiş homofobiye sahip olduğunu göstermiştir. Biseksüellerin yaşadığı içselleştirilmiş homofobi Batı toplumlarında dramatik bir azalma gösterirken ülkemizde halen güçlü bir şekilde varlığını devam ettirmektedir. Biseksüel gençler için eşcinsel yönelim terapisi ile olumlayıcı psikoterapi olanağının sağlanması homofobi ve içselleştirilmiş homofobinin zararlı etkilerini azaltabilir.

İÇSELLEŞTİRİLMİŞ HOMOFOBİ ÖLÇEĞİ MADDELERİ

Herek ve arkadaşları 1997 yılında hem erkekler hem de kadınlar için içselleştirilmiş homofobi ölçeğini geliştirdirler…

KADINLAR İÇİN…

Diğer lezbiyen/biseksüel kadınlarla kişisel ya da sosyal ilişkilerden kaçınmanın en iyisi olduğuna inanıyorum.

Genel olarak kadınlardan etkilenmekten vazgeçmeye çalıştım.

Eğer birisi bana tamamen heteroseksüel olabileceğimi söyleseydi, bunu kabul ederdim.

Keşke lezbiyen/biseksüel olmasaydım. Lezbiyen/biseksüel olduğum için, kendime yabancılaşmış hissediyorum.

Erkekler hakkında daha fazla erotik duygularım olmasını isterdim.

Lezbiyen/biseksüel olmamın benim kişisel bir kusurum olduğunu düşünüyorum.

Cinsel yönelimimi lezbiyen/biseksüelden heteroseksüele değiştirebilmek için profesyonel yardım almayı isterim.

Erkeklerden cinsel olarak etkilenebilmeyi denedim.

ERKEKLER İÇİN…

Diğer gay /biseksüel erkeklerle kişisel ya da sosyal ilişkilerden kaçınmanın en iyisi olduğuna inanıyorum.

Genel olarak erkeklerden etkilenmekten vazgeçmeye çalıştım.

Eğer birisi bana tamamen heteroseksüel olabileceğimi söyleseydi, bunu kabul ederdim.

Keşke gay/biseksüel olmasaydım.

Gay /biseksüel olduğum için kendime yabancılaşmış hissediyorum.

Kadınlar hakkında daha fazla erotik duygularım olmasını isterdim.

Gay/biseksüel olmamın benim kişisel bir kusurum olduğunu düşünüyorum.

Cinsel yönelimimi gay/biseksüelden heteroseksüele değiştirebilmek için profesyonel yardım almayı isterim. Kadınlardan cinsel olarak etkilenebilmeyi denedim.